Rola pozarządowych organizacji ekologicznych w ochronie środowiska w Polsce, E-booki - Hasło Pallea, Dla ...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
WYŻSZA SZKOŁA EKOLOGII I ZARZĄDZANIA
W WARSZAWIE
PRACA DYPLOMOWA
WYŻSZE STUDIA ZAWODOWE
Bartosz Marcin Suchecki
Rola pozarządowych organizacji ekologicznych
w ochronie środowiska w Polsce
WYDZIAŁ EKOLOGII
KIERUNEK:
OCHRONA ŚRODOWISKA
SPECJALNOŚĆ
Zarządzanie Ekologiczne
PROMOTOR
prof. dr hab. Rafał Miłaszewski
WARSZAWA 2003
WSTĘP
Biorąc pod uwagę stan środowiska w Polsce, a także ciągły wzrost emisji nowych
zanieczyszczeń, niezbędne jest zdecydowane działanie w celu jego ochrony.
Instrumentem, który może wnieść ogromną poprawę stanu środowiska są pozarządowe
organizacje ekologiczne
Po pierwsze w sposób bezpośredni i skuteczny docierają do społeczeństwa zmęczonego
praktykami rządu i nie darzącego go zaufaniem. Poprzez liczne akcje, happeningi, edukację
młodzieży i dorosłych uświadamiają społeczeństwu ogrom problemu, jakim jest
zanieczyszczenie środowiska.
Jednocześnie, co jest bardzo ważne, niektóre organizacje na bieżąco współpracują
z administracją publiczną czasem już na etapie legislacyjnym opiniując planowane ustawy
związane z ochroną środowiska.
Przedmiotem niniejszej pracy jest analiza podstaw prawnych działania polskich
organizacji ekologicznych a także opis działalności tych organizacji.
Celem niniejszej pracy jest ocena pozarządowych organizacji ekologicznych w Polsce oraz
ukazanie zasad ich działania. Praca ukazuje potencjalne możliwości społecznie użytecznego
ich działania.
W pracy zastosowano metodę analizy opisowej najważniejszych organizacji
ekologicznych w Polsce ze szczególnym nastawieniem na warszawską Federację Zielonych.
Praca składa się z trzech rozdziałów:
I Podstawy prawne działania organizacji pozarządowych.
II Przegląd pozarządowych organizacji ekologicznych w Polsce
III Rola organizacji pozarządowych w edukacji ekologicznej społeczeństwa.
Pierwszy rozdział jest analizą prawnych aspektów działania organizacji pozarządowych.
Wyszczególniono w nim zapisy ustawy o stowarzyszeniach, ustawy o organizacjach
pożytku publicznego, ustawy o dostępie do informacji a także zasady współpracy
organizacji z administracją publiczną.
2
Rozdział drugi opisuje najstarsze, największe i najskuteczniejsze polskie pozarządowe
organizacje ekologiczne. Opis zawiera profil działania organizacji, ich sukcesy i porażki.
Rozdział trzeci traktuje o świadomości ekologicznej społeczeństwa, a także roli jaką pełnią
pozarządowe organizacje w ochronie środowiska i edukacji ekologicznej społeczeństwa.
Porównuje stan edukacji opartej na systemie państwowego szkolnictwa z edukacją
organizowaną przez struktury pozarządowe.
3
ROZDZIAŁ I
PODSTAWY PRAWNE DZIAŁANIA ORGANIZACJI
POZARZĄDOWYCH
1. Prawo o Stowarzyszeniach
Ustawa „Prawo o stowarzyszeniach”
została uchwalona aby uwspółcześnić warunki
i podstawy prawne działalności społecznej obywatela, jego uczestnictwa w życiu publicznym,
wyrażania poglądów, realizacji zainteresowań.
Niniejsza ustawa wymienia 2 rodzaje stowarzyszeń. Stowarzyszenie i stowarzyszenie
zwykłe (uproszczona forma stowarzyszenia). Do stworzenia stowarzyszenia niezbędne jest
15 osób (przy zakładaniu stowarzyszenia zwyczajnego 3 osoby), które ustalają statut
i wybierają komitet założycielski)
Jest to zapis bardzo potrzebny. Już trzy osoby stawiające sobie za cel jakąś inicjatywę
mają podstawy prawne do działań w tej kwestii. To co bardzo ważne, posiadając status
prawny, mogą liczyć na lepszy kontakt z organami administracji publicznej i jej pomoc. Taka
forma prawna ułatwia obywatelom dochodzenie swoich praw, choćby w zakresie ochrony
lokalnej przyrody.
Art. 8, pkt. 1 i 2 ustawy o stowarzyszeniach nakłada na stowarzyszenia obowiązek
rejestracji we właściwym, ze względu na siedzibę stowarzyszenia, sądzie rejestrowym.
Podczas rejestracji należy uwzględnić nazwę stowarzyszenia, teren działania, nazwiska
członków założycieli, aktualną siedzibę stowarzyszenia oraz jego cele działania i sposoby
realizacji.
Art. 10 pkt. 1 reguluje zapisy statutu stowarzyszenia, w którym powinny się znaleźć:
nazwa stowarzyszenia, teren i siedziba działania, cele działania i sposoby ich realizacji,
kwestie związane z naborem i usuwaniem członków, sposoby uzyskiwania środków
finansowych na realizowanie celów statutowych, zasady zmiany statutu i sposób rozwiązania
stowarzyszenia. Stowarzyszenia mające zamiar zorganizować oddziały terenowe
1
Ustawa „Prawo o stowarzyszeniach” z dnia 7 kwietnia 1989 r. Dz.U. 1989 nr 20 poz. 104
4
(stowarzyszenia zwyczajne nie mogą tworzyć takich oddziałów) zobowiązane są uwzględnić
w statucie sposób powoływania oddziałów terenowych.
Art. 11 pkt. 3 nakłada na stowarzyszenia obowiązek posiadania zarządu i organu
nadzorczego nad działalnością, który, w myśl art. 17 pkt. 3, jest zawiadamiany przez sąd
rejestrowy o wpisaniu stowarzyszenia do rejestru. Jednocześnie sąd rejestrowy przesyła temu
organowi statut stowarzyszenia.
Art. 17 stanowi, że stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną i może rozpocząć
działalność z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o zarejestrowaniu stowarzyszenia.
Zapisy stanowiące o konieczności zarejestrowania stowarzyszenia umożliwiają
udokumentowanie wszelkich istotnych informacji o nim. Są one niezbędne do uzyskania
informacji o stowarzyszeniu, a także do prowadzenia kontroli, o której wspomnę niżej.
Dzięki art. 25 pkt.1 organ nadzorujący ma prawo żądać od stowarzyszenia odpisów
uchwał walnego zgromadzenia (zebrania delegatów). W razie niezastosowania się do art. 25
obowiązuje art. 26, który zezwala sądowi nałożenie na stowarzyszenie grzywny
w wysokości do 5000 złotych. Od grzywny można odstąpić, o ile stowarzyszenie w ciągu
7 dni od jej nałożenia zrealizuje żądania organu nadzorującego.
Wszelkie kontrole polegające na sprawdzeniu czy stowarzyszenie działa zgodnie
ze swym statusem, czy też kontrole finansów, mają na celu zapewnienie poprawnej
działalności stowarzyszenia. Tylko stowarzyszenie działające zgodnie z prawem może dobrze
wykonywać zadania postawione sobie w statusie.
Art. 29 ustawy daje sądowi możliwość upomnienia zarządu stowarzyszenia, a nawet
rozwiązania stowarzyszenia, o ile organ nadzorczy czy prokurator zwróci się do sędziego
z odpowiednim wnioskiem popartym raportem z kontroli stwierdzającej nieprawidłowości.
Jest to forma restrykcyjna, zniechęcająca do nielegalnej działalności, ale z drugiej strony
zachęcająca do pilnego przestrzegania statusu stowarzyszenia i samokontroli.
Rozdział 4 traktuje o kwestiach majątku stowarzyszeń. Środki finansowe na swoją działalność
statutową stowarzyszenie może uzyskiwać ze składek członkowskich (stowarzyszenia zwykłe
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl pingus1.htw.pl
WYŻSZA SZKOŁA EKOLOGII I ZARZĄDZANIA
W WARSZAWIE
PRACA DYPLOMOWA
WYŻSZE STUDIA ZAWODOWE
Bartosz Marcin Suchecki
Rola pozarządowych organizacji ekologicznych
w ochronie środowiska w Polsce
WYDZIAŁ EKOLOGII
KIERUNEK:
OCHRONA ŚRODOWISKA
SPECJALNOŚĆ
Zarządzanie Ekologiczne
PROMOTOR
prof. dr hab. Rafał Miłaszewski
WARSZAWA 2003
WSTĘP
Biorąc pod uwagę stan środowiska w Polsce, a także ciągły wzrost emisji nowych
zanieczyszczeń, niezbędne jest zdecydowane działanie w celu jego ochrony.
Instrumentem, który może wnieść ogromną poprawę stanu środowiska są pozarządowe
organizacje ekologiczne
Po pierwsze w sposób bezpośredni i skuteczny docierają do społeczeństwa zmęczonego
praktykami rządu i nie darzącego go zaufaniem. Poprzez liczne akcje, happeningi, edukację
młodzieży i dorosłych uświadamiają społeczeństwu ogrom problemu, jakim jest
zanieczyszczenie środowiska.
Jednocześnie, co jest bardzo ważne, niektóre organizacje na bieżąco współpracują
z administracją publiczną czasem już na etapie legislacyjnym opiniując planowane ustawy
związane z ochroną środowiska.
Przedmiotem niniejszej pracy jest analiza podstaw prawnych działania polskich
organizacji ekologicznych a także opis działalności tych organizacji.
Celem niniejszej pracy jest ocena pozarządowych organizacji ekologicznych w Polsce oraz
ukazanie zasad ich działania. Praca ukazuje potencjalne możliwości społecznie użytecznego
ich działania.
W pracy zastosowano metodę analizy opisowej najważniejszych organizacji
ekologicznych w Polsce ze szczególnym nastawieniem na warszawską Federację Zielonych.
Praca składa się z trzech rozdziałów:
I Podstawy prawne działania organizacji pozarządowych.
II Przegląd pozarządowych organizacji ekologicznych w Polsce
III Rola organizacji pozarządowych w edukacji ekologicznej społeczeństwa.
Pierwszy rozdział jest analizą prawnych aspektów działania organizacji pozarządowych.
Wyszczególniono w nim zapisy ustawy o stowarzyszeniach, ustawy o organizacjach
pożytku publicznego, ustawy o dostępie do informacji a także zasady współpracy
organizacji z administracją publiczną.
2
Rozdział drugi opisuje najstarsze, największe i najskuteczniejsze polskie pozarządowe
organizacje ekologiczne. Opis zawiera profil działania organizacji, ich sukcesy i porażki.
Rozdział trzeci traktuje o świadomości ekologicznej społeczeństwa, a także roli jaką pełnią
pozarządowe organizacje w ochronie środowiska i edukacji ekologicznej społeczeństwa.
Porównuje stan edukacji opartej na systemie państwowego szkolnictwa z edukacją
organizowaną przez struktury pozarządowe.
3
ROZDZIAŁ I
PODSTAWY PRAWNE DZIAŁANIA ORGANIZACJI
POZARZĄDOWYCH
1. Prawo o Stowarzyszeniach
Ustawa „Prawo o stowarzyszeniach”
została uchwalona aby uwspółcześnić warunki
i podstawy prawne działalności społecznej obywatela, jego uczestnictwa w życiu publicznym,
wyrażania poglądów, realizacji zainteresowań.
Niniejsza ustawa wymienia 2 rodzaje stowarzyszeń. Stowarzyszenie i stowarzyszenie
zwykłe (uproszczona forma stowarzyszenia). Do stworzenia stowarzyszenia niezbędne jest
15 osób (przy zakładaniu stowarzyszenia zwyczajnego 3 osoby), które ustalają statut
i wybierają komitet założycielski)
Jest to zapis bardzo potrzebny. Już trzy osoby stawiające sobie za cel jakąś inicjatywę
mają podstawy prawne do działań w tej kwestii. To co bardzo ważne, posiadając status
prawny, mogą liczyć na lepszy kontakt z organami administracji publicznej i jej pomoc. Taka
forma prawna ułatwia obywatelom dochodzenie swoich praw, choćby w zakresie ochrony
lokalnej przyrody.
Art. 8, pkt. 1 i 2 ustawy o stowarzyszeniach nakłada na stowarzyszenia obowiązek
rejestracji we właściwym, ze względu na siedzibę stowarzyszenia, sądzie rejestrowym.
Podczas rejestracji należy uwzględnić nazwę stowarzyszenia, teren działania, nazwiska
członków założycieli, aktualną siedzibę stowarzyszenia oraz jego cele działania i sposoby
realizacji.
Art. 10 pkt. 1 reguluje zapisy statutu stowarzyszenia, w którym powinny się znaleźć:
nazwa stowarzyszenia, teren i siedziba działania, cele działania i sposoby ich realizacji,
kwestie związane z naborem i usuwaniem członków, sposoby uzyskiwania środków
finansowych na realizowanie celów statutowych, zasady zmiany statutu i sposób rozwiązania
stowarzyszenia. Stowarzyszenia mające zamiar zorganizować oddziały terenowe
1
Ustawa „Prawo o stowarzyszeniach” z dnia 7 kwietnia 1989 r. Dz.U. 1989 nr 20 poz. 104
4
(stowarzyszenia zwyczajne nie mogą tworzyć takich oddziałów) zobowiązane są uwzględnić
w statucie sposób powoływania oddziałów terenowych.
Art. 11 pkt. 3 nakłada na stowarzyszenia obowiązek posiadania zarządu i organu
nadzorczego nad działalnością, który, w myśl art. 17 pkt. 3, jest zawiadamiany przez sąd
rejestrowy o wpisaniu stowarzyszenia do rejestru. Jednocześnie sąd rejestrowy przesyła temu
organowi statut stowarzyszenia.
Art. 17 stanowi, że stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną i może rozpocząć
działalność z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o zarejestrowaniu stowarzyszenia.
Zapisy stanowiące o konieczności zarejestrowania stowarzyszenia umożliwiają
udokumentowanie wszelkich istotnych informacji o nim. Są one niezbędne do uzyskania
informacji o stowarzyszeniu, a także do prowadzenia kontroli, o której wspomnę niżej.
Dzięki art. 25 pkt.1 organ nadzorujący ma prawo żądać od stowarzyszenia odpisów
uchwał walnego zgromadzenia (zebrania delegatów). W razie niezastosowania się do art. 25
obowiązuje art. 26, który zezwala sądowi nałożenie na stowarzyszenie grzywny
w wysokości do 5000 złotych. Od grzywny można odstąpić, o ile stowarzyszenie w ciągu
7 dni od jej nałożenia zrealizuje żądania organu nadzorującego.
Wszelkie kontrole polegające na sprawdzeniu czy stowarzyszenie działa zgodnie
ze swym statusem, czy też kontrole finansów, mają na celu zapewnienie poprawnej
działalności stowarzyszenia. Tylko stowarzyszenie działające zgodnie z prawem może dobrze
wykonywać zadania postawione sobie w statusie.
Art. 29 ustawy daje sądowi możliwość upomnienia zarządu stowarzyszenia, a nawet
rozwiązania stowarzyszenia, o ile organ nadzorczy czy prokurator zwróci się do sędziego
z odpowiednim wnioskiem popartym raportem z kontroli stwierdzającej nieprawidłowości.
Jest to forma restrykcyjna, zniechęcająca do nielegalnej działalności, ale z drugiej strony
zachęcająca do pilnego przestrzegania statusu stowarzyszenia i samokontroli.
Rozdział 4 traktuje o kwestiach majątku stowarzyszeń. Środki finansowe na swoją działalność
statutową stowarzyszenie może uzyskiwać ze składek członkowskich (stowarzyszenia zwykłe
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]