Roczniki (ksiegi VII-VIII), eBooks txt
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
JAN D�UGOSZROCZNIKI CZYLI KRONIKIS �AWNEGO KR�LESTWA POLSKIEGOksi�gi VII i VIIIEDYCJA KOMPUTEROWA: WWW.ZRODLA.HISTORYCZNE.PRV.PLMAIL: HISTORIAN@Z.PLMMIV�OPRACOWANIE TEKSTU �ACI�SKIEGO:DANUTA TURKOWSKA I MARIA KOWALCZYKPRZEK�AD NA J�ZYK POLSKI:JULIA MRUK�WNAWYKAZ SKR�T�Warcybp � arcybiskupaut. � �autograf" Jana D�ugosza, rkps Biblioteki Czartoryskich nr 1306Balzer, Genealogia � O. Balzer, Genealogia Piast�w, Krak�w 1893bp � biskupCod. Sil. � Codex diplomaticus Silesiae (Regesten zur schlesischen Geschichte hgg v. C.Gr�nhagen), t. 7,cz. 1, cz. 2, Wroc�aw 1875, 1876Cod. Sil. (Maleczy�ski) � Codex diplomaticus nec non epistolaris Silesiae, ed. C.Maleczy�ski � t. I: annos 971-1204, t. II: annos 1205-1220 comprehendens, Wroc�aw 1958,1959Dok. kuj i maz. � Dokumenty kujawskie i mazowieckie przewa�nie z XIII w., zebra� i wyda�B. Ulanowski, Krak�w 1888FRB � Fontes rerum Bohemicarumgnie�n. � gnie�nie�skiHist. eccles. � Historia ecclesiastica Ptolemeusza [Tholomeusza] z Lukki, [ed.] L.A. Muratori[w:] Rerum Italicarum Scriptores, t. XI, Mediolani 1727Hist. Salonit. � Thomae archidiaconi Spalatensis, Historia Salonitanorum pontificum atqueSpalatensium [w:] Scriptores rerum Hungaricarum, Dalmaticarum, Croaticarum etSlavonicarum veteres et genuini..., t. III cura et studio J. G. Schwandtneri [Vindobonae] 1748Hist. Pol. t. I, t. II � Joannis Dlugossii seu Longini Canonici Cracoviensis HistoriaePolonicae Lib. XII, [ed.] A. Przezdziecki, Opera omnia, t. X, XI, Cracoviae 1873Kod. KK � Kodeks dyplomatyczny Katedry Krakowskiej �w. Wac�awa, wyd. F. Piekosi�ski,t. I, Krak�w 1874KDKr.�Kodeks dyplomatyczny miasta Krakowa 1257-1506, cz. 1, wyd. F. Piekosi�ski,w Krakowie 1879KDM�p. � Kodeks dyplomatyczny ma�opolski 1178-1386, [t. I], t. II, 1153-1333, wyd.F. Piekosi�ski, w Krakowie 1876, 1886Kod. Maz (K) � Codex diplomaticus et commemorationum Masoviae generalis, coll. J. C.Kochanowski, t. I, Varsoviae 1919Kod. Pol. � Kodeks dyplomatyczny Polski, wyd. L. Rzyszczewski, A. Muczkowski i A. Z.Helcel, t. I, Warszawa 1847KDW � Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski do r. 1400, wyd. Tow. Przyj. NaukPozna�skiego t. I, II, IV, Pozna� 1877, 1878, 1881krak. � krakowskiKron. budz. � Chronica Hungarorum impressa Budae 1473, [ed.] G. Ranschburg, Budapest-Wien 1900 (facsimile bez paginacji)Kron. ksi���t pol. � Kronika ksi���t polskich [w:] MPH, t. III, Lw�w 1878Kron. Oliw. Chronica Olivensis auctore Stanislao abbate Olivensis, [ed.] W. K�trzy�ski [w:]MPH, t. VI, Krak�w 1893Kron. pol.-�l�ska � Kronika polska [w:] MPH, t. III, Lw�w 1878Kron. wied. � Chronicon pictum Vindobonense, [ed.] A. F Gombos, Catalogus FontiumHistoriae Hungaricae, t. I, Budapestini 1937Kron. wielk. � Chronica Poloniae Maioris [Kronika wielkopolska] [w:] MPH n. s., t. VIII,wyd. B. K�rbis, Warszawa 1970ks. � ksi���, ksi���taKH � Kwartalnik HistorycznyLat. hip. � Ipatiewskaja letopis [w:] PSRL, t. II, St. Peterburg 1908Lites, t. I � Lites ac res gestae inter Polonos Ordinemque Cruciferorum, ed. altera, t. I,Posnaniae 1890LB � Joannis D�ugosz, Liber Beneficiorum dioecesis Cracoviensis, Opera omnia, [ed] A.Przezdziecki, t. VII�IX, Cracoviae 1863-1864Lehns-u.-Bezitzurkunden Schlesiens � Lehns- und Besitzurkunden Schlesiens und seinereinzelnen F�rstenth�mer im Mittelalter, hgg. v. dr C. Gr�nhagen u. dr H. Markgraf, t. I-II,Leipzig 1881, 1883MGH SS � Monumenta Germaniae Historica, ScriptoresMPH � Monumenta Poloniae HistoricaMPH s n.�Monumenta Poloniae Historica series novaniem. � niemieckiNowacki, Archidiecezja � J. Nowacki, Dzieje Archidiecezji pozna�skiej, t. I-II, Pozna� 1964,1966Opera, t. I � Joannis senioris Canonici Cracoviensis Opera omnia, vol. I, curaA. Przezdziecki, Cracoviae 1887Pomm. Urkb. �Pommerellisches Urkundenbuch bearb. v. M. Perlbach, 1 u. 2 Abt.,Gda�sk 1881PSB � Polski S�ownik BiograficznyPSRL � Po�noje Sobranije russkich letopisiejpozn. � pozna�skipow. � powiatPH � Przegl�d HistorycznyPreuss. Urkb. � Preussisches Urkundenbuch Polit. Abt., Bd 1, H. 1, hgg. v. Philippi-W�lky,K�nigsberg 1882Pulkawa� Cronica Przibiconis de Tradenina dicti Pulkaua, FRB, t. V, v Praze 1893R. � Rocznik, RocznikiRAU hf�Rozprawy Akademii Umiej�tno�ci Wydzia� historyczno-filozoficznyRepertorium � Z. Koz�owska-Budkowa, Repertorium polskich dokument�w doby piastowskiej,z. I do ko�ca wieku XII, PAU, Krak�w 1937Roczniki � Jana D�ugosza Roczniki czyli Kroniki s�awnego Kr�lestwa polskiego, t. I, t. II, t. III,Warszawa 1961, 1969, 1973R. �l�s. kompil. � Annales Silesiaci compilati [w:] MPH, t. III, 1878sandom. � sandomierskiSRSil. � Scriptores rerum Silesiacarum, hgg, v. G.A. Stenzel, t. I, Wroc�aw 1835Semkowicz, Rozbi�r � A. Semkowicz, Krytyczny rozbi�r Dziej�w Polskich Jana D�ugosza (doroku 1384), Krak�w 1887SRH � Scriptores rerum Hungaricarum, t. I-II, [ed.] E. Szeutpetery, Budapestini 1937, 1938SRPr. � Scriptores rerum Prussicarum, hgg. v. Th. Hirsch, M. Toeppen, E. Strehlke, t. I, II, V,Leipzig 1861, 1863, 1874SSS � S�ownik Staro�ytno�ci S�owia�skichStenzel, Urkb. � Urkunden zur Geschichte des Bisthums Breslau im Mittelalter, hgg. v. G. A.Stenzel, Wroc�aw 1845Stud. �r�d�. � Studia �r�d�oznawczeTheiner � Vetera Monumenta Poloniae et Lithuaniae, [ed.] A. Theiner, t. I, Romae 1860Vlg � Vulgataw�g. � w�gierskiw�oc�. � w�oc�awskiwoj. � wojew�dztwowroc�. � wroc�awskiZVGS � Zeitschrift f�r Geschichte u. Alterthum SchlesiensZaczyna si�KSI�GA SI�DMAROK PA�SKI 1241Tatarzy po pokonaniu Rusi z najwi�kszym po�piechem wpadaj� do Polski ipustosz� j� na bardzo szerokiej przestrzeni. Zabieg� im wreszcie drog� ko�o wsiTursko wojewoda krakowski W�odzimierz i, chocia� z powodu ma�ej liczby swoich[wojsk] nie spodziewal si�, �e pokona ca�kowicie Tatar�w, zmusi� ich jednak doust�pienia, siej�c w�r�d nich niema�y pop�och i zniszczenie.Tatarzy uzupe�niwszy wojsko na Rusi wracaj� potem bardziej zawzi�ci iwojewod�, kt�ry im ponownie zast�pi� drog� pod Chmielnikiem i bardzo dzielniewalczy�, zwyci�aj� sw� przewag� liczebn�.Naj�askawszy i najlepszy B�g, rozgniewany szpetnymi plugastwami oraz niegodnymii wstr�tnymi wyst�pkami Polak�w, kt�rymi zgrzeszyli,sprzeniewierzaj�c si� Jego majestatowi przez rozliczne niesprawiedliwo�ci,niegodziwo�ci i nadu�ycia, poruszy� przeciw nim dziki i barbarzy�ski szczepTatar�w1. I On, kt�ry w poprzednich latach ze zwyk�� sobie �agodno�ci� idobroci� wzgl�dem karanych i nie chc�cych nawr�ci� si� do �yczliwegokarciciela, kara� ich [Polak�w] wyst�pki albo zewn�trznymi, albo te� domowymiwojnami, doby� [teraz] miecza swego srogiego gniewu, daj�c wyraz g��bokiemuoburzeniu z powodu wykrocze� Polak�w przez to, �e dopu�ci�, aby Jego gniewdotkn�� srogo Polak�w, nie zaraz�, nie g�odem, nie wrogo�ci� lud�w katolickich,lecz zaciek�o�ci� i dziko�ci� barbarzy�c�w. Baty bo-1 Pierwszy najazd tatarski na Polsk� w 1241 r. ma dzi� znaczn� literatur�, starsz� i nowsz�.Semkowicz w Rozbiorze (s. 239�254) po�wi�ci� wiele miejsca analizie tych ust�p�w uD�ugosza. G��wnie wa�ne jest analityczne opracowanie G. Labudy, Wojna z Tatarami w roku1241, PH, t. L, 1959, szczeg�lnie s. 190-196, uwzgl�dnia on wyniki poprzedniej literatury, a zapodstaw� opisu D�ugosza uwa�a zaginion� kronik� dominika�sk�, kt�rej tre�� ujawnia�a si�r�wnie� w poprzednich latach w przekazach kronikarza. Poza lakonicznymi notatkami R.polskich i niewielkimi wzmiankami w kronikach oraz kronik� dominika�sk� nie mia� D�ugoszinnych �r�de�. Kroniki tatarskiej brata Benedykta zob. ni�ej � nie zna�. Pewne szczeg�ypodawa� na podstawie tradycji.Najazd tatarski na ziemie Polski dokonany tylko cz�ci� si� wojskowych stanowi�dywersyjne zabezpieczenie terenu, na kt�rym Tatarzy mieli zamiar si� utrzyma�, tj. nastepowych r�wninach W�gier.wiem � trzeci od powstania ich pa�stwa � chan Tatar�w2, podbi� bardzo wielekr�lestw wschodnich oraz ich kr�l�w i w�adc�w i wzr�s� w pot�g� ponad miar� iponad spodziewanie, zar�wno dzi�ki mnogo�ci jak i bogactwom ujarzmionychlud�w. I jakby siedziby wschodnie by�y za ciasne dla niego i ludu tatarskiego,kieruje wojska na zach�d i p�noc w nadziei, �e tak jak Wsch�d, zagarnie iZach�d, zar�wno dzi�ki niezliczonym wojskom w�asnym i posi�kowym, jak iniezgodzie � o kt�rej powiadomili go zwiadowcy � mi�dzy katolickimikr�lami, a zw�aszcza mi�dzy Ko�cio�em rzymskim a Cesarstwem. Najpierwprzeto, przekraczaj�c bardzo g��bokie rzeki3 Don, Wo�g�, Dniepr i Dniestr,r�wnie� i G�ry Sarmackie, kt�re nazywamy tak�e Wielkimi Lasami, naje�d�a,niszczy i pustoszy ogromne kr�lestwa Rusin�w, kt�re zwyk�y z Tataramiwojowa� i Tatar�w � zanim jeszcze rozro�li si� w nieprzeliczony szczep �zwyci�a� i do ucieczki zmusza�. Pokonuje te� �atwo niekt�rych ksi���t ruskich,kt�rzy odwa�yli si� podj�� walk�4. Nast�pnie z niezwyk�� szybko�ci� przybywado Polski i �upi oraz pustoszy dwa ludne w tym czasie w Polsce miasta: Lublin iZawichost oraz s�siaduj�ce z nimi powiaty i ziemie5. A widz�c, �e jest objuczonyogromnym �upem je�c�w obojga p�ci, pobranych spo�r�d Polak�w i Rusin�w,drog�, kt�r� przyby�, wraca na Ru�. Odprowadziwszy bra�c�w w bezpiecznemiejsce, wraca po�piesznie do Polski. A poniewa� rzeki polskie: Bug i Wis�a,pozwoli�y na przej�cie po lodzie, przybywa do Sandomierza6. Oblega ciasno zewszystkich stron zar�wno zamek, jak miasto Sandomierz. Zdobywszy jewreszcie, [Tatarzy] zabijaj� opata koprzywnickiego i wszystkich braci klasztorukoprzywnickiego, zakonu cysters�w, oraz wielk� liczb� duchownych2 Batu-chan, ur. w pocz. XIII w., panowa� w l. 1227�1255 r., syn D�ucziego, wnukCzyngis-chana rz�dzi� u�usem zach. cz. kipczackim. Sta� na czele wojsk mongolskich, kt�redoko... [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl pingus1.htw.pl
JAN D�UGOSZROCZNIKI CZYLI KRONIKIS �AWNEGO KR�LESTWA POLSKIEGOksi�gi VII i VIIIEDYCJA KOMPUTEROWA: WWW.ZRODLA.HISTORYCZNE.PRV.PLMAIL: HISTORIAN@Z.PLMMIV�OPRACOWANIE TEKSTU �ACI�SKIEGO:DANUTA TURKOWSKA I MARIA KOWALCZYKPRZEK�AD NA J�ZYK POLSKI:JULIA MRUK�WNAWYKAZ SKR�T�Warcybp � arcybiskupaut. � �autograf" Jana D�ugosza, rkps Biblioteki Czartoryskich nr 1306Balzer, Genealogia � O. Balzer, Genealogia Piast�w, Krak�w 1893bp � biskupCod. Sil. � Codex diplomaticus Silesiae (Regesten zur schlesischen Geschichte hgg v. C.Gr�nhagen), t. 7,cz. 1, cz. 2, Wroc�aw 1875, 1876Cod. Sil. (Maleczy�ski) � Codex diplomaticus nec non epistolaris Silesiae, ed. C.Maleczy�ski � t. I: annos 971-1204, t. II: annos 1205-1220 comprehendens, Wroc�aw 1958,1959Dok. kuj i maz. � Dokumenty kujawskie i mazowieckie przewa�nie z XIII w., zebra� i wyda�B. Ulanowski, Krak�w 1888FRB � Fontes rerum Bohemicarumgnie�n. � gnie�nie�skiHist. eccles. � Historia ecclesiastica Ptolemeusza [Tholomeusza] z Lukki, [ed.] L.A. Muratori[w:] Rerum Italicarum Scriptores, t. XI, Mediolani 1727Hist. Salonit. � Thomae archidiaconi Spalatensis, Historia Salonitanorum pontificum atqueSpalatensium [w:] Scriptores rerum Hungaricarum, Dalmaticarum, Croaticarum etSlavonicarum veteres et genuini..., t. III cura et studio J. G. Schwandtneri [Vindobonae] 1748Hist. Pol. t. I, t. II � Joannis Dlugossii seu Longini Canonici Cracoviensis HistoriaePolonicae Lib. XII, [ed.] A. Przezdziecki, Opera omnia, t. X, XI, Cracoviae 1873Kod. KK � Kodeks dyplomatyczny Katedry Krakowskiej �w. Wac�awa, wyd. F. Piekosi�ski,t. I, Krak�w 1874KDKr.�Kodeks dyplomatyczny miasta Krakowa 1257-1506, cz. 1, wyd. F. Piekosi�ski,w Krakowie 1879KDM�p. � Kodeks dyplomatyczny ma�opolski 1178-1386, [t. I], t. II, 1153-1333, wyd.F. Piekosi�ski, w Krakowie 1876, 1886Kod. Maz (K) � Codex diplomaticus et commemorationum Masoviae generalis, coll. J. C.Kochanowski, t. I, Varsoviae 1919Kod. Pol. � Kodeks dyplomatyczny Polski, wyd. L. Rzyszczewski, A. Muczkowski i A. Z.Helcel, t. I, Warszawa 1847KDW � Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski do r. 1400, wyd. Tow. Przyj. NaukPozna�skiego t. I, II, IV, Pozna� 1877, 1878, 1881krak. � krakowskiKron. budz. � Chronica Hungarorum impressa Budae 1473, [ed.] G. Ranschburg, Budapest-Wien 1900 (facsimile bez paginacji)Kron. ksi���t pol. � Kronika ksi���t polskich [w:] MPH, t. III, Lw�w 1878Kron. Oliw. Chronica Olivensis auctore Stanislao abbate Olivensis, [ed.] W. K�trzy�ski [w:]MPH, t. VI, Krak�w 1893Kron. pol.-�l�ska � Kronika polska [w:] MPH, t. III, Lw�w 1878Kron. wied. � Chronicon pictum Vindobonense, [ed.] A. F Gombos, Catalogus FontiumHistoriae Hungaricae, t. I, Budapestini 1937Kron. wielk. � Chronica Poloniae Maioris [Kronika wielkopolska] [w:] MPH n. s., t. VIII,wyd. B. K�rbis, Warszawa 1970ks. � ksi���, ksi���taKH � Kwartalnik HistorycznyLat. hip. � Ipatiewskaja letopis [w:] PSRL, t. II, St. Peterburg 1908Lites, t. I � Lites ac res gestae inter Polonos Ordinemque Cruciferorum, ed. altera, t. I,Posnaniae 1890LB � Joannis D�ugosz, Liber Beneficiorum dioecesis Cracoviensis, Opera omnia, [ed] A.Przezdziecki, t. VII�IX, Cracoviae 1863-1864Lehns-u.-Bezitzurkunden Schlesiens � Lehns- und Besitzurkunden Schlesiens und seinereinzelnen F�rstenth�mer im Mittelalter, hgg. v. dr C. Gr�nhagen u. dr H. Markgraf, t. I-II,Leipzig 1881, 1883MGH SS � Monumenta Germaniae Historica, ScriptoresMPH � Monumenta Poloniae HistoricaMPH s n.�Monumenta Poloniae Historica series novaniem. � niemieckiNowacki, Archidiecezja � J. Nowacki, Dzieje Archidiecezji pozna�skiej, t. I-II, Pozna� 1964,1966Opera, t. I � Joannis senioris Canonici Cracoviensis Opera omnia, vol. I, curaA. Przezdziecki, Cracoviae 1887Pomm. Urkb. �Pommerellisches Urkundenbuch bearb. v. M. Perlbach, 1 u. 2 Abt.,Gda�sk 1881PSB � Polski S�ownik BiograficznyPSRL � Po�noje Sobranije russkich letopisiejpozn. � pozna�skipow. � powiatPH � Przegl�d HistorycznyPreuss. Urkb. � Preussisches Urkundenbuch Polit. Abt., Bd 1, H. 1, hgg. v. Philippi-W�lky,K�nigsberg 1882Pulkawa� Cronica Przibiconis de Tradenina dicti Pulkaua, FRB, t. V, v Praze 1893R. � Rocznik, RocznikiRAU hf�Rozprawy Akademii Umiej�tno�ci Wydzia� historyczno-filozoficznyRepertorium � Z. Koz�owska-Budkowa, Repertorium polskich dokument�w doby piastowskiej,z. I do ko�ca wieku XII, PAU, Krak�w 1937Roczniki � Jana D�ugosza Roczniki czyli Kroniki s�awnego Kr�lestwa polskiego, t. I, t. II, t. III,Warszawa 1961, 1969, 1973R. �l�s. kompil. � Annales Silesiaci compilati [w:] MPH, t. III, 1878sandom. � sandomierskiSRSil. � Scriptores rerum Silesiacarum, hgg, v. G.A. Stenzel, t. I, Wroc�aw 1835Semkowicz, Rozbi�r � A. Semkowicz, Krytyczny rozbi�r Dziej�w Polskich Jana D�ugosza (doroku 1384), Krak�w 1887SRH � Scriptores rerum Hungaricarum, t. I-II, [ed.] E. Szeutpetery, Budapestini 1937, 1938SRPr. � Scriptores rerum Prussicarum, hgg. v. Th. Hirsch, M. Toeppen, E. Strehlke, t. I, II, V,Leipzig 1861, 1863, 1874SSS � S�ownik Staro�ytno�ci S�owia�skichStenzel, Urkb. � Urkunden zur Geschichte des Bisthums Breslau im Mittelalter, hgg. v. G. A.Stenzel, Wroc�aw 1845Stud. �r�d�. � Studia �r�d�oznawczeTheiner � Vetera Monumenta Poloniae et Lithuaniae, [ed.] A. Theiner, t. I, Romae 1860Vlg � Vulgataw�g. � w�gierskiw�oc�. � w�oc�awskiwoj. � wojew�dztwowroc�. � wroc�awskiZVGS � Zeitschrift f�r Geschichte u. Alterthum SchlesiensZaczyna si�KSI�GA SI�DMAROK PA�SKI 1241Tatarzy po pokonaniu Rusi z najwi�kszym po�piechem wpadaj� do Polski ipustosz� j� na bardzo szerokiej przestrzeni. Zabieg� im wreszcie drog� ko�o wsiTursko wojewoda krakowski W�odzimierz i, chocia� z powodu ma�ej liczby swoich[wojsk] nie spodziewal si�, �e pokona ca�kowicie Tatar�w, zmusi� ich jednak doust�pienia, siej�c w�r�d nich niema�y pop�och i zniszczenie.Tatarzy uzupe�niwszy wojsko na Rusi wracaj� potem bardziej zawzi�ci iwojewod�, kt�ry im ponownie zast�pi� drog� pod Chmielnikiem i bardzo dzielniewalczy�, zwyci�aj� sw� przewag� liczebn�.Naj�askawszy i najlepszy B�g, rozgniewany szpetnymi plugastwami oraz niegodnymii wstr�tnymi wyst�pkami Polak�w, kt�rymi zgrzeszyli,sprzeniewierzaj�c si� Jego majestatowi przez rozliczne niesprawiedliwo�ci,niegodziwo�ci i nadu�ycia, poruszy� przeciw nim dziki i barbarzy�ski szczepTatar�w1. I On, kt�ry w poprzednich latach ze zwyk�� sobie �agodno�ci� idobroci� wzgl�dem karanych i nie chc�cych nawr�ci� si� do �yczliwegokarciciela, kara� ich [Polak�w] wyst�pki albo zewn�trznymi, albo te� domowymiwojnami, doby� [teraz] miecza swego srogiego gniewu, daj�c wyraz g��bokiemuoburzeniu z powodu wykrocze� Polak�w przez to, �e dopu�ci�, aby Jego gniewdotkn�� srogo Polak�w, nie zaraz�, nie g�odem, nie wrogo�ci� lud�w katolickich,lecz zaciek�o�ci� i dziko�ci� barbarzy�c�w. Baty bo-1 Pierwszy najazd tatarski na Polsk� w 1241 r. ma dzi� znaczn� literatur�, starsz� i nowsz�.Semkowicz w Rozbiorze (s. 239�254) po�wi�ci� wiele miejsca analizie tych ust�p�w uD�ugosza. G��wnie wa�ne jest analityczne opracowanie G. Labudy, Wojna z Tatarami w roku1241, PH, t. L, 1959, szczeg�lnie s. 190-196, uwzgl�dnia on wyniki poprzedniej literatury, a zapodstaw� opisu D�ugosza uwa�a zaginion� kronik� dominika�sk�, kt�rej tre�� ujawnia�a si�r�wnie� w poprzednich latach w przekazach kronikarza. Poza lakonicznymi notatkami R.polskich i niewielkimi wzmiankami w kronikach oraz kronik� dominika�sk� nie mia� D�ugoszinnych �r�de�. Kroniki tatarskiej brata Benedykta zob. ni�ej � nie zna�. Pewne szczeg�ypodawa� na podstawie tradycji.Najazd tatarski na ziemie Polski dokonany tylko cz�ci� si� wojskowych stanowi�dywersyjne zabezpieczenie terenu, na kt�rym Tatarzy mieli zamiar si� utrzyma�, tj. nastepowych r�wninach W�gier.wiem � trzeci od powstania ich pa�stwa � chan Tatar�w2, podbi� bardzo wielekr�lestw wschodnich oraz ich kr�l�w i w�adc�w i wzr�s� w pot�g� ponad miar� iponad spodziewanie, zar�wno dzi�ki mnogo�ci jak i bogactwom ujarzmionychlud�w. I jakby siedziby wschodnie by�y za ciasne dla niego i ludu tatarskiego,kieruje wojska na zach�d i p�noc w nadziei, �e tak jak Wsch�d, zagarnie iZach�d, zar�wno dzi�ki niezliczonym wojskom w�asnym i posi�kowym, jak iniezgodzie � o kt�rej powiadomili go zwiadowcy � mi�dzy katolickimikr�lami, a zw�aszcza mi�dzy Ko�cio�em rzymskim a Cesarstwem. Najpierwprzeto, przekraczaj�c bardzo g��bokie rzeki3 Don, Wo�g�, Dniepr i Dniestr,r�wnie� i G�ry Sarmackie, kt�re nazywamy tak�e Wielkimi Lasami, naje�d�a,niszczy i pustoszy ogromne kr�lestwa Rusin�w, kt�re zwyk�y z Tataramiwojowa� i Tatar�w � zanim jeszcze rozro�li si� w nieprzeliczony szczep �zwyci�a� i do ucieczki zmusza�. Pokonuje te� �atwo niekt�rych ksi���t ruskich,kt�rzy odwa�yli si� podj�� walk�4. Nast�pnie z niezwyk�� szybko�ci� przybywado Polski i �upi oraz pustoszy dwa ludne w tym czasie w Polsce miasta: Lublin iZawichost oraz s�siaduj�ce z nimi powiaty i ziemie5. A widz�c, �e jest objuczonyogromnym �upem je�c�w obojga p�ci, pobranych spo�r�d Polak�w i Rusin�w,drog�, kt�r� przyby�, wraca na Ru�. Odprowadziwszy bra�c�w w bezpiecznemiejsce, wraca po�piesznie do Polski. A poniewa� rzeki polskie: Bug i Wis�a,pozwoli�y na przej�cie po lodzie, przybywa do Sandomierza6. Oblega ciasno zewszystkich stron zar�wno zamek, jak miasto Sandomierz. Zdobywszy jewreszcie, [Tatarzy] zabijaj� opata koprzywnickiego i wszystkich braci klasztorukoprzywnickiego, zakonu cysters�w, oraz wielk� liczb� duchownych2 Batu-chan, ur. w pocz. XIII w., panowa� w l. 1227�1255 r., syn D�ucziego, wnukCzyngis-chana rz�dzi� u�usem zach. cz. kipczackim. Sta� na czele wojsk mongolskich, kt�redoko... [ Pobierz całość w formacie PDF ]